2013 SOSYAL GÜVENLİK KURUMU İDARİ PARA CEZALARI ve CEZALARDA İNDİRİM
Sosyal Sigortalar mevzuatımız kişileri sigortalılığın sağladığı haklar ile güvence altına almak, söz konusu haklardan yararlanma şartlarını belirlemek amacı ile düzenlenmiştir.
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda yer alan hükümler, sorumlular/mükellefler tarafından yerine getirilmediği takdirde sorumlular/mükellefler İdari Para Cezaları (İPC) ile cezalandırılmaktadır. Sosyal devlet olma ve kayıt dışılığın önüne geçilmesi bakımından cezaların caydırıcı olması önemli olduğu gibi bazı ceza miktarları işvereni mağdur edebilmektedir.
Bazı cezaları gerektiren fiiller ve aşağıda bahsettiğimiz şartlar gerçekleştiğinde uygulanacak indirim oranları şöyledir;
I – Sigortalı bildirimine ilişkin İdari Para Cezası (İPC)
Sigortalı bildirimi 5510 sayılı kanunun 8. Maddesinde düzenlenmiştir.
5510 Sayılı SSGSS Kanunu 8. Md. – Sigortalı bildirimi ve tescili
(Değişik birinci fıkra: 17/4/2008-5754/6 md.) İşverenler, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılan kişileri, 7 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen sigortalılık başlangıç tarihinden önce, sigortalı işe giriş bildirgesi ile Kuruma bildirmekle yükümlüdür. Ancak işveren tarafından sigortalı işe giriş bildirgesi;
a) İnşaat, balıkçılık ve tarım işyerlerinde işe başlatılacak sigortalılar için, en geç çalışmaya başlatıldığı gün,
b) Yabancı ülkelere sefer yapan ulaştırma araçlarına sefer esnasında alınarak çalıştırılanlar ile Kuruma ilk defa işyeri bildirgesi verilecek işyerlerinde; ilk defa sigortalı çalıştırmaya başlanılan tarihten itibaren bir ay içinde çalışmaya başlayan sigortalılar için, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren en geç söz konusu bir aylık sürenin dolduğu tarihe kadar,
c) Kamu idarelerince istihdam edilen 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa göre işsizlik sigortasına tabi olmayan sözleşmeli personel ile kamu idarelerince yurt dışı görevde çalışmak üzere işe alınanların, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren bir ay içinde,
Kuruma verilmesi halinde, sigortalılık başlangıcından önce bildirilmiş sayılır.
Yukarıda sayılan esaslara göre bildirim yapılmadığı takdirde işverene, bildirimini yasal sürede yapmadığı her bir sigortalı için, bir asgari ücret kadar İdari Para Cezası uygulanacaktır. 2013 ilk altı (1 Ocak – 30 Haziran) aylık dönem için İPC tutarı 978,60 TL, ikinci altı (1 Temmuz – 31 Aralık) aylık dönem için 1.021,50 TL’dir.
İNDİRİM(1) – Kanunun 102. Maddesine göre “mahkeme kararına, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelere ya da kamu idarelerinden alınan belgelere istinaden düzenlenenler hariç olmak üzere, bildirgenin veya belgenin yasal süresi geçtikten sonra ilgililerce kendiliğinden 30 gün içinde verilmesi ve söz konusu cezaların ilgililerce, yapılacak tebligat tarihini takip eden günden itibaren 15 gün içinde ödenmesi halinde, bu maddenin birinci fıkrasının (a), (b), (g), (h) ve (j) bentlerinde öngörülen cezalar dörtte bir oranına karşılık gelen tutar üzerinden uygulanır.”
102. maddede yer alan şartlar sağlandığı takdirde ceza tutarları 2013 1. Altı aylık dönem için 244,65 TL , 2013 2. Altı aylık dönem için 255,38 TL şeklinde hesap edilecektir.
İNDİRİM(2) Diğer taraftan yine 102. Maddede yer alan “İdarî para cezalarının, Kuruma itiraz edilmeden veya yargı yoluna başvurulmadan önce tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde peşin ödenmesi halinde, bunun dörtte üçü tahsil edilir” fıkrasındaki şartlar sağlandığı durumda ikinci bir % 25 lik indirim yapılacaktır. Bu durumda sigortalı bildirimine yönelik nihai ceza tutarları 2013 1. Altı aylık dönem için 183,49 TL , 2013 2. Altı aylık dönem için 191,54 TL şeklinde hesap edilecektir.
———————————————————————————————————————————————————–
II- Yabancı ülke vatandaşlarının genel sağlık sigortalılığı bildirimine ilişkin İdari Para Cezası (İPC)
(SSGSSK Md 61) Mütekabiliyet esası da dikkate alınmak şartıyla, oturma izni almış yabancı ülke vatandaşlarından yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında sigortalı olmayan kişiler, Türkiye’deki yerleşim süresinin bir yılı geçtiği tarihten itibaren genel sağlık sigortalısı sayılır ve bu tarihten itibaren bir ay içinde verecekleri genel sağlık sigortası giriş bildirgesi ile tescil edilirler. Bildirge süresi içerisinde verilmediği takdirde (Yazımızın “I – Sigortalı bildirimine ilişkin İdari Para Cezası (İPC)” bölümünde yer alan İNDİRİM(1-2) şartları sağlandığı durumda) 2013 1. Altı aylık dönem için 183,49 TL , 2013 2. Altı aylık dönem için 191,54 TL para cezası uygulanacaktır
———————————————————————————————————————————————————–
III- İşyeri bildirgesinin zamanında kuruma verilmemesi
İşveren örneği kurumca hazırlanacak işyeri bildirgesini en geç sigortalı çalıştırmaya başladığı tarihte kuruma vermekle yükümlüdür. Söz konusu bildirgeyi, kurumca belirlenen şekle ve usûle uygun vermeyenler veya Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde, anılan ortamda göndermeyenler veya bu Kanunda belirtilen süre içinde Kuruma vermeyenlere;
a) Kamu idareleri ile bilânço esasına göre defter tutmak zorunda olanlar için asgari ücretin üç katı tutarında (2013 1. Altı aylık dönem için 2.935,80 TL , 2013 2. Altı aylık dönem için 3.064,50 TL)
b) Diğer defterleri tutmak zorunda olanlar için asgari ücretin iki katı tutarında (2013 1. Altı aylık dönem için 1.957,20 TL , 2013 2. Altı aylık dönem için 2.043,00 TL)
c) Defter tutmakla yükümlü olmayanlar için bir aylık asgari ücret tutarında (2013 1. Altı aylık dönem için 978,6 TL , 2013 2. Altı aylık dönem için 1.021,50 TL) idari para cezası uygulanır.
Yazımızın “I – Sigortalı bildirimine ilişkin İdari Para Cezası (İPC)” bölümünde yer alan İNDİRİM(1-2) şartları sağlandığı durumda ise;
a) Kamu idareleri ile bilânço esasına göre defter tutmak zorunda olanlar için asgari ücretin üç katı tutarında (2013 1. Altı aylık dönem için 550 TL , 2013 2. Altı aylık dönem için 574 TL)
b) Diğer defterleri tutmak zorunda olanlar için asgari ücretin iki katı tutarında (2013 1. Altı aylık dönem için 367 TL , 2013 2. Altı aylık dönem için 383 TL)
c) Defter tutmakla yükümlü olmayanlar için bir aylık asgari ücret tutarında (2013 1. Altı aylık dönem için 183,49 TL , 2013 2. Altı aylık dönem için 191,54 TL) idari para cezası uygulanır.
———————————————————————————————————————————————————–
IV- Sigortalı işten ayrılış bildirgesinin zamanında verilmemesine ilişkin İPC
Sosyal güvenlik kanununa göre işten ayrılan sigortalının işten ayrılış bildirimi 10 gün içerisinde kuruma bildirilmelidir. Süresinde bildirilmez veya kurumca belirlenen şekle ve usule uygun olarak bildirim yapılmaz yahut kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda göndermeyenler hakkında, her bir sigortalı veya sandık iştirakçisi için uygulanacak idari para cezaları 2013 ilk altı (1 Ocak – 30 Haziran) aylık dönem için 978,60 TL, ikinci altı (1 Temmuz – 31 Aralık) aylık dönem için 1.021,50 TL’dir.
Yazımızın I – Sigortalı bildirimine ilişkin İdari Para Cezası (İPC) bölümünde yer alan İNDİRİM (1 – 2) şartları sağlandığı halde ve bunlara ilave olarak, kanunun işten ayrılış bildirimi cezası için düzenlenen aşağıda da metnini vermiş olduğumuz 102.Md. j bendi gereği onda bir oranında ceza uygulanacaktır.
5510 Sayılı SSGSS Kanunu 102.Md j bendi: 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre sigortalılığı sona erenlere ilişkin bildirim ile 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesinde yer alan sandıklara, sandık iştirakçiliğinin başlama veya sona ermesine ilişkin bildirimi, süresi içinde ya da Kurumca belirlenen şekle ve usule uygun olarak yapmayanlar veya Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda göndermeyenler hakkında, bir takvim ayında işlenen bu fiillerden dolayı tutmakla yükümlü bulunulan defter ve belgelerin ibraz edilmemesi nedeniyle verilmesi gereken ceza tutarını aşmamak kaydıyla her bir sigortalı veya sandık iştirakçisi için asgari ücretin onda biri tutarında idari para cezası uygulanır.
Bu durumda 1 / 10 oranı uygulandığı halde para cezası 2013 ilk altı (1 Ocak – 30 Haziran) aylık dönem için 97,86 TL, ikinci altı (1 Temmuz – 31 Aralık) aylık dönem için 102,15 TL’dir.
Bunlara ilave olarak İNDİRİM (1 – 2) bölümündeki şartlar da sağlandığı takdirde tutarlar üzerinden öncelikle 3/4 oranında indirim yapılacak, bulunan tutar üzerinden de % 25 oranında indirim yapılarak nihai ceza tutarları aşağıdaki şekilde belirlenecektir;
2013 ilk altı (1 Ocak – 30 Haziran) aylık dönem için 18,35 TL, ikinci altı (1 Temmuz – 31 Aralık) aylık dönem için 19,15 TL’dir.
———————————————————————————————————————————————————–